Từ đầu chương này đã đề cập Fanuc và các hệ thông tương tự có hai lệnh chuẩn bị, kích hoạt sự bù chiều dài dao, G43 và G44. Hầu hết các nhà lập trình đều chỉ dùng lệnh G43 trong chương trình và có thể gặp khó khăn khi diễn dịch ý nghĩa của lệnh G44, do họ chưa từng dùng lệnh đó. Thực tế có lý do để không sử dụng lệnh G44. Nhà lập trình thường muốn biết phương pháp và thời điểm sử dụng lệnh này hoặc lệnh kia.
Trước hết bạn hãy xem xét các định nghĩa trong các tài liệu CNC và các bảng đặc tính kỹ thuật của nhà chế tạo. Nói chung, bạn sẽ gặp các định nghĩa dưới đây, tất cả đều được coi là đúng:
G43 | Bù cộng |
G44 | Bù trừ |
G43 | Bù chiều dài dao dương |
644 | Bù chiều dài dao âm |
G43 | Chiều cộng |
G44 | Chiều trừ |
Các định nghĩa này chỉ đúng nếu xét trong bối cảnh cụ thể. Bối cảnh đó không hoàn toàn rõ ràng. Cộng đến đâu? Dương của cái gì? Để tìm bối cảnh cụ thể, bạn hấy suy nghĩ về công dụng của bù chiều dài dao trên máy CNC. Mục đích của bù chiều dài dao là gì?
Mục đích chính và quan trọng nhất của bù chiều dài dao là cho phép chương trình CNC được viết? ở nơi cách xa máy, cách xa dụng cụ cắt và đồ gá, và không cần biết chiều dài dao thực trong khi lập trình.
Quá trình này có hai phần – một trong chương trình, và một ở trên máy. Trong chương trình, cần có lệnh G43 hoặc G44, cùng với chỉ số H thích hợp, do nhà lập trình thực hiện. Tại máy, bù chiều dài dao có thế được xác lập trên máy hoặc cách xa máy. Chiều dài dao được do và giá trị đo được nhập vào bộ điều khiển, đây là công việc của người vận hành. Nếu đo đạc tại máy có thể có các biến thể, người lập trình chỉ có lựa chọn là hai mã G.
Hình 18.7 minh họa một trong hai phương pháp xác lập lệnh bù chiều dài dao – cần sử dụng cả lệnh G54 hoặc lệnh bù chi tiết khác.
Hình 18.8 minh họa phương pháp thứ hai. Trong trường hợp này, tất cả các lệnh bù chi tiết G54 đến G59 thừờng có giá trị Z là 0.0.
Trong các trường hợp đó, chương trình được viết hoàn toàn như nhau (chỉ phương pháp xác lập là khác nhau, phương pháp lập trình không thay đổi). Chương trình sẽ chứa lệnh bù chiều dài dao (G43 hoặc G44), tiếp theo là vị trí đích dọc theo trục Z và chỉ số bù H.
G43 Z1. 0 H06 hoặc G44 Z1. 0 HO6
Hệ điều khiển không thể đưa ra các điều khiển thích hợp, nếu giá trị đo đối với H06 chưa được lưu trong bộ đăng ký bù. Ví dụ, nếu H06 được đo là 7.6385, sẽ được nhập theo giá trị âm, nếu dùng G43, và là giá trị dương, nếu dùng G44 (chuyển động chạy dao là như nhau):
Sự khác biệt giữa G43 và G44 chỉ là dấu âm hoặc dương. Các lệnh này báo cho hệ điều khiển phương pháp tính chuyển động thực trên trục Z. Sử dụng G43, giá trị bù H sẽ được cộng (+) trong tính toán. Với G44, giá trị bù H sẽ được trừ (-). Hành trình thực theo trục Z sẽ là:
G43: Z + H06 = (1.0) + (-7.6385) = – 6.6385
G44: Z + H06 = (1.0) – (+7.6385) = – 6.6385
Phương pháp đo chiều dài dao được thực hiện trên máy sẽ có kết quả bù với các giá trị âm. Quy trình xác lập có thể tự động nhập tất cả các giá trị đo vào bộ ghi bù, theo số âm. Đây là lý do để G43 là lệnh lập trình bù chiều dài dao. Trong công việc hàng ngày, lệnh G44 ít có tính thực tiễn.